HSE چیست و به چه معناست؟
اچ اس ای (HSE) یعنی چه؟
اچ اس ای (HSE) مخفف سه کلمه بهداشت یا Health، ایمنی یا Safety و محیط زیست یا Environment تشکیل شده است.
اچ اس ای (HSE) در بهداشت :
بهداشت به معنای پیشگیری از بیماری‌هاست ولی این به آن معنا نیست که بتواند جلوی بیماری و حوادث را بگیرد، هرچند بهداشت می‌تواند باعث حفظ امنیت ایمنی بدن گردد ولی در برخی موارد می‌تواند بیماری های عفونی حتی با رعایت بهداشت نیز منتقل و انتشار یابد. مثل ویروس کرونا، در پی همه‌گیری این ویروس علاوه بر حفظ نکات بهداشتی باز فرد مبتلا در محیط آلوده به ویروس می‌تواند آن را از طریق دستگاه‌های گوارشی وارد سیستم بدنی خود کند و این بدن فرد درگیر با ویروس کرونا در صورت بهداشت عملکرد بهتر می‌تواند جان سالم به در ببرد.
اچ اس ای (HSE) و خود ایمنی:
ایمنی در دانشنامه آزاد ویکی پدیا به معنای ابهام زدایی است، ایمنی از زمانی صورت گرفت که بدن انسان در برابر برخی بیماری‌ها و آلودگی‌ها توانست تا به امروز تداوم نسل را ادامه دهد.
ایمنی بدن به معنای محافظت سیستم بدنی اعم از عملکرد مغز، قلب و اعضای تشکیل شده است که در برابر هجوم عوامل بیگانه مقابله می‌کند، گاهی سیستم بدنی در برابر هجوم این عوامل و بیماری‌ها ناتوان است که مسبب به خطر افتادن جان او و حتی مرگ وی می‌شود. برای حفظ ایمنی بدن کافی است با رعایت بهداشت، سیستم عمومی بدن را تقویت کنیم تا در صورت مواجهه با بیماری‌ها سیستم عملکرد ایمنی بدن به خوبی در برابر آن مقاومت کند و آن عوامل ناشناخته را در بدن از بین ببرد.
اچ اس ای (HSE) و محیط زیست:
محیط زیست در دانشنامه آزاد ویکیپدیا به معنای تمامی محیط، اقلیم، موقعیت‌هایی که در آن زندگی تداوم دارد معنا شده است. اچ اس ای (HSE) در محیط زیست به معنای حفظ و تداوم زندگی فردی، اجتماعی هر موجود زنده‌ای که در تکامل رشد قرار دارد، شامل انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و اکو سیستم زمین است.
در قرن جدید خوشبختانه به این نتیجه رسیده‌اند که اکو سیستم سلامت تداوم زندگی در زمین تنها به دست خود انسان در معرض تهدید است و متاسفانه عوامل پیشگیری از آن در اقصی نقاط جهان رعایت نمی‌شود و همین امر باعث به خطر افتادن ایمنی و سلامت بهداشت جهانی می‌شود. مثل انتشار گازهای گلخانه‌ای که می‌تواند در سلامت بشری تاثیر‌گذار باشد، در صورتی که عوامل پیشگیرانه صورت نگیرد دیگر بهداشت هم مقابل آن نمی‌تواند باعث ایمنی سلامت جامعه بشری شود!
تاریخچه‌ی پیدایش اچ اس ای از کجاست؟
تاریخچه‌ی پیدایش اچ اس ای به اکتبر سال 1974 میلادی بر می‌گردد، وظایف آن مسئولیت تشویق، تنظیم و اجرای بهداشت ایمنی حرفه‌ای در مشاغل کاری قرار داشت که زیر نظر یک سازمان دولتی در کشور انگلستان تصویب شد.
روند تکامل تاریخچه‌ی پیدایش اچ اس ای (HSE) با مفهوم کلی این اصطلاح در سال 1975 میلادی تصویب گردید که شامل اچ اس ای (HSE)، ارتباط با ایزو، سازمان‌های مرتبط با ایزو، نهادینه‌سازی آن در مناطق مختلف جهان از جمله اچ اس ای (HSE) در ایران، دانشگاه‌های مرتبط با رشته اچ اس ای (HSE) در ایران و تعریف رده‌های مرتبط با آن مثل امراض شغلی و آسیب شغلی، بهداشت شغلی، بهداشت عمومی، مدیریت ریسک، برگ اطلاعات ایمنی.
رشته‌ی HSEچیست؟ رشته اچ اس ای در چه مقاطعی تدریس می‌شود؟ بهترین رشته‌ی تحصیلی اچ اس ای در ایران چیست؟
رشته‌ی اچ اس ای (HSE) یکی از بهترین رشته‌های مرتبط با صنعت، مدیریت است که جذاب‌ترین رشته در بین رشته‌های مهندسی نیز به شمار می‌رود و در حال حاضر اهمیت به بهداشت فردی، عمومی و حفظ امنیت و سلامت فردی در دوران همه‌گیری ویروس کرونا بیشتر شده است پس به طبع اهمیت یادگیری این رشته به مراتب تقاضای بیشتری خواهد داشت.
رشته‌ی اچ اس ای (HSE) در سال 1385 زیر نظر انجمن نظام مدیریت ایران جهت ایجاد هماهنگی و ارتباط بهتر مردم با زمینه‌های بهداشت، بهداشت فردی، بهداشت عمومی و… بود که در سال 1389 رسما وارد ایران شد، همانطور که می‌دانید اچ اس ای در رابطه با بهداشت، ایمنی و محیط زیست است! به خودی خود رشته‌های اچ اس ای مرتبط با زمینه‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست تقسیم‌بندی می‌شوند.
رشته‌های اچ اس ای (HSE) در سه مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد قابل دسترسی است که در حال حاضر در مقطع کاردانی می‌توان به رشته‌های ایمنی صنعتی، بهداشت فردی، بهداشت عمومی، بهداشت محیط و حرفه‌ای نام برد و دسترسی از طریق دانشگاه علمی کاربردی، در مقطع کارشناسی می‌توان به رشته‌های مهندسی مثل مهندسی بهداشت حرفه‌ای، تکنولوژی ایمنی صنعتی، مهندسی بهداشت محیطی و محیط زیست، مهندسی ارگونومی، مهندسی صنایع با گرایش ایمنی نام برد. در مقطع کارشناسی ارشد هم می‌توان به مدیریت HSE، مهندسی شیمی با گرایش، مهندسی ایمنی، بازرسی فنی و بهداشت، رشته ارشد ایمنی صنعتی، ایمنی و ارشد محیط زیست اچ اس ای، مهندسی HSE، تخصص ارگونومی، مهندسی بهداشت حرفه‌ای.
رشته‌های اچ اس ای (HSE) در تمامی پیش زمینه‌های فیزیک، مکانیک، شیمی، عمران، نفت و گاز، مدیریت، متالوژی، صنایع و … قابل تعمیم است.
بهترین رشته‌ی تحصیلی اچ اس ای (HSE) در ایران می‌توان به مهندسی بهداشت حرفه‌ای اشاره داشت.
بهداشت، ایمنی و محیط زیست چیست ؟
بهداشت ایمنی و محیط زیست یعنی چه و علت نام‌گذاری آن چیست؟
به طور کلی به دستورالعمل‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست، اچ اس ای (HSE) گویند و علت نام‌گذاری آن به سه کلمه بهداشت، ایمنی و محیط زیست برمی‌گردد که قبل‌تر توضیح جامع از آن را به تفکیک بیان داشتیم.
بهداشت، ایمنی و محیط زیست ترکیب سه کلمه‌ای است که تحت استاندارد جهانی نام‌گذاری گردیده است که اول نام هر کدام را گرفته‌اند!
H از کلمه‌ی Health به معنای بهداشت، S از کلمه‌ی safety به معنای ایمنی و E از کلمه‌ی Environmnet گرفته شده است.
هر کجا صحبت از ایمنی، بهداشتِ محیط شغلی افراد باشد، اچ اس ای (HSE) نیز معنا پیدا می‌کند.
از آنجایی که می‌دانیم هر کارگری باید ایمنی و سلامتیش در طول انجام کار اجرا شود، پس به همین دلیل هدف اصلی استانداردسازی سلامت محیط شغلی جلوگیری از مرگ و میر ناشی از صدمات، خطرات و بیماری‌های است که کارگر یا خدمه را مورد تهدید قرار می‌دهد، از آن طرف هم با دادن یک مدیریت صحیح به کارفرمایان می‌توان جلوی خطرات احتمالی را گرفت و این امر باعث بهره‌وری پیشرفته و جامعه سالم و عادلانه را خواهد ساخت، به همین سبب اچ اس ای (HSE) همان روش مدرنیته‌ای است که می‌تواند به کارگران برای داشتن یک محیط ایمن و زندگی سالم کمک نماید.
بهداشت، ایمنی و محیط زیست در زندگی
بهداشت، ایمنی و محیط زیست در زندگی به مراتب مهم‌ترین بخش توجه HSE در جهان است به همین دلیل امروزه به دلیل توسعه شهرنشینی، رشد صنعتی و آلودگی‌های زیست محیطی مانند هوا و آلودگی صوتی و فشارهای روانی در نتیجه محیط مصنوعی در کلان شهرها، نیازمند اجرای پارک‌های شهری و فضاهای سبز در سطح شهر و استان ضروری است.
با توجه به اهمیت فضاهای پارک و جنگلی در کلان شهرها، مسائل بهداشتی، ایمنی و محیط زیست در زندگی باید به منظور برآوردن نیازهای سلامتی و بهداشت عمومی مردم مورد توجه قرار گیرد، در تعریف HSE توسعه فضای سبز و اهمیت ویژه به درختان و اکو سیستم منطقه‌ای یکی از ضروری‌ترین موارد بررسی بهداشت، ایمنی و محیط زیست در زندگی است.
HSE ضعف ایمنی و بهداشتی در محیط های بیمارستانی!
زمینه و هدف: بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در محیط‌های بیمارستان به دلیل مسائل اقتصادی، انسانی و اخلاقی از اهمیت زیادی برخوردار است. برای استقرار این سیستم در بیمارستان، نگرش و دانش و در نهایت تمرین کارکنان بیمارستان در قبال این موضوع مهم است.
مطالعه HSE ضعف ایمنی و بهداشتی به منظور ارزیابی دانش، نگرش، عملکرد تبلیغاتی کارکنان مراقبت‌های بهداشتی نسبت به سلامت، ایمنی و محیط زیست انجام شده است.
روش مطالعه HSE ضعف ایمنی و بهداشتی از نوع توصیفی، مقطعی و آینده‌نگر است، به طوری که در یک بررسی مورد مطالعه شامل 435 پزشک، پرستار ، کارکنان کلینیکی و کارکنان اداری در بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران که مشغول به کار بودند بیان گردیده است.
دانش، نگرش و عملکرد مشارکت کنندگان با استفاده از یک پرسشنامه استاندارد 60 ماده‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها در مطالعه HSE ضعف ایمنی و بهداشتی : دانش، نگرش و عملکرد شرکت کنندگان بین گروه‌های شغلی مختلف و بخش‌های مختلف بیمارستان متفاوت بود، به طور کلی سطح بالاتری از تحصیلات با نگرش بالاتر نسبت به ایمنی و محیط زیست مرتبط است (05/0> P).
دانش و عملکرد هیچ تفاوتی بین شرکت کنندگان زن و مرد نشان نداد، به نظر نمی‌رسد که سن شرکت کنندگان به دانش، نگرش یا تمرین مربوط باشد در حالی که سطوح بالای دانش و نگرش با تمرین رابطه مثبت نداشت، در حالی که در دوره‌ی اعتبار‌سنجی این ضرایب به ترتیب 77/0 و 73/0 بود.
نتیجه‌گیری در مطالعه‌ی HSE ضعف ایمنی و بهداشتی : یافته‌های مطالعه بر سطح ناچیز دانش و عملکرد در زمینه‌ی ایمنی بهداشت و محیط در میان کارکنان بیمارستان تاکید می‌کند، ما پیشنهاد می‌کنیم از استانداردهای آموزش مداوم، تقویت مثبت و منفی و ارزیابی و نظارت مداوم به عنوان ابزارهای موثر برای افزایش دانش و عملکرد کارکنان بیمارستان در ایمنی و محیط زیست استفاده کنیم.
HSE چه کاربردی در صنعت دارد؟ کاربرد hse در صنایع مختلف چیست؟
کاربرد اچ اس ای HSE در صنعت به بررسی و ارزیابی مشخصه استاندارد ارزیابی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی ( OHSAS 18001 ) که جزء الزامات سیستم مدیریتی بهداشت کاری و ایمنی ( OH & S ) است.
برای اینکه یک سازمان بتواند عملکرد مناسب و سلامتی شغلی کارکنان و کارگران و نیروی مشغول به کار را تضمین یا بهبود نماید باید خطرات یا ریسک‌های بهداشتی و ایمنی را کنترل نماید و این تجارب جهانی فقط از طریق پیشرفت عرصه‌ی فناوری در جامعه که به سلامت، ایمنی و محیط زیست اچ اس ای HSE بشری کمک می‌نماید.
امروزه بشر با خطرات بیشتری مواجه است برای همین کنترل، ایمنی و سلامت بهداشت عمومی می‌تواند نسبت به چند دهه قبل بهتر عمل نماید و این امر برای ادامه‌ی حیات بشر و حفظ کاربرد اچ اس ای HSE در صنایع مختلف را بیش از پیش مورد اهمیت قرار می‌دهد.
از کاربردهای اچ اس ای HSE در صنایع مختلف می‌توان به کلاه ایمنی HSE، شناسایی و ارزیابی خطرات و ریسک‌ها، آموزش و بازرسی‌های ایمنی، تجزیه و تحلیل خطرات و ریسک‌ها، سیستم و علائم هشدار دهنده خود ایمنی، تعمیر و نگهداری در ایمنی، ایمنی بحرانی و حمل و نقل، افسر ایمنی HSE، گزارشات ایمنی، وسایل حفاظت فردی، طراحی حفاظ ثابت و متغیر و تجهیزات، ایمنی وسایل مکانیکی، پنوماتیکی، هیدورلیکی، بالابر، فرآیند تولید، داربست‌ها اشاره داشت.
لازم به ذکر است که بدانید کاربردهای اچ اس ای HSE در بهداشت حرفه‌ای و بهداشت محیط خود مقوله‌ای جدا دارد.
دستورالعمل بهداشت، ایمنی و محیط زیست چیست؟
از مهم‌ترین دستورالعمل‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست در تعریف اچ اس ای HSE قرار دادن 4 شاخص عملکرد مهم زیر است.
- پیش‌بینی 2. تشخیص 3. ارزیابی 4. کنترل خطر (ریسک)
در تعریف اچ اس ای HSE پیش‌بینی اقدامی است که باید قبل از بوجود آمدن خطر بررسی گردد و در صورت اتفاق خطر نیاز به تشخیص خطر یا عوامل حادثه است که در صورت بروز خطر نیاز به ارزیابی حوادث بعد از وقوع است و مهم‌تر از همه آن‌ها رسیدگی و کنترل خطر است تا سلامت و ایمنی چه در سطح بهداشت فردی، چه در سطح سلامت عمومی رعایت شود.
و اما دستورالعمل‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست در بهداشت حرفه‌ای بررسی و شناسایی عوامل زیان‌آور است، عواملی که باعث به وجود آمدن چرخه حوادث، فیزیکی یا عوامل محیطی، شیمیایی یا عوامل غیرطبیعی، بیماری‌ها می‌شود!
سخن آخر
وظیفه‌ی اصلی یک مهندس HSE این است که بتواند، ایمنی در محیط را بوجود آورد تا در مواقع ضروری بتوان حوادث و ریسک‌های ناشی از خطرات محیطی را به حداقل رساند یا به کامل پیشگیری نمود تا جراحات و عوارض بعد از آن تبعات سنگینی برای بهداشت، ایمنی و سلامت عمومی به وجود نیاورد.
پاسخ به دیدگاه
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.