سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت، محیط زیست
در این مقاله به بررسی سیستم مدیریت ایمنی، مدیریت بهداشت و درمان، مدیریت زیست محیطی، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی میپردازیم. با ما همراه باشید.
مدیریت بهداشت و درمان
بهداشت و درمان بر اساس معیارهای سلامتی، بهداشت و درمان بیماری است! برقرار سازی بهداشت عمومی بر اساس معیار ایمنی جوامع امتیاز بندی میگردد و وظیفه هماهنگ سازی و بررسی سلامت بهداشت عمومی بر عهده مدیریت بهداشت و درمان است.
بهداشت و درمان برای سلامت و ایمنی جوامع از دو معیار بهداشت فردی، بهداشت عمومی برای محاسبه میزان امنیت بهداشت اجتماعی استفاده میکنند.
بهداشت فردی : شامل دستور العمل های که در جهت تامین، حفظ و ارتقاء بهداشت و سلامتی خود شخص به کار میرود، مثل زدن ماسک و رعایت فاصله با افراد در زمان انتشار ویروس کرونا! اگر این پروتکل بهداشتی برای هر شخص انجام بگیرد سیستم مدیریت بهداشت و درمان از نظر بهداشت فردی به رتبه و نتیجه خوبی رسیده است!
بهداشت عمومی : گاهی هماهنگ سازی و بهداشت و درمان برای حفظ ایمنی جامعه نیازمند برنامه های بلند مدت است، به عنوان مثال برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا در زمان انتشار ویروس علاوه بر رعایت بهداشت فردی نیاز داریم تا سیستم بهداشت و درمان با در نظر گرفتن برنامه های موثر جلو این ویروس قبل از همه گیر شدن صورت بگیرد و در زمانی که سیستم مدیریت بهداشت و درمان نتواند با آن مقابله کند با یک اپیدمی و پاندمی جهانی مواجه خواهد شد!
سیستم مدیریت ایمنی
سیستم مدیریت ایمنی برای مقابله با بیماری، پیشگیری و سطوح پیشگیری وارد مجموعه مدیریت بهداشت و درمان میشود! مجموعه بهداشت و درمان علاوه بر نظارت دقیق مدیریتی نیازمند یک سیستم مدیریت ایمنی است تا بتواند در مواقع ضروری وارد عمل شود!
سیستم مدیریت ایمنی برای پیشگیری و جلوگیری از به خطر افتادن سلامت جامعه وارد صحنه مبارزه با بیماری به میدان می آید! پیشگیری شامل کلیه اقداماتی که از آنها برای ریشه کن کردن بیماری و حتی آهسته کردن سیر بیماری استفاده میشود.
سطوح پیشگیری در سیستم مدیریت ایمنی شامل سه سطح است :
سطح اول پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی :
در سطح اول پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی، هدف در این سطح کاهش بروز بیماری است، اجرای این سطح از طریق اصلاح وضع تغذیه، آسایش روانی، ایمنی سازی در مقابل بیماری های همه گیر، عفونی و سالم سازی محیط است!
سطح دوم پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی :
در سطح دوم پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی، کاهش شیوع بیماری با کوتاه کردن دوره بیماری، یعنی راه های موجود برای تشخیص اولیه و زودرس بیماری قبل از بروز علایم بالینی!
سطح سوم پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی :
در سطح سوم پیشگیری سیستم مدیریت ایمنی، کاهش عوارض بیماری، این پیشگیری کوششی است برای برگرداندن اعمال اعضاء و دستگاه ها به حالت موثر یا اقدامات توانبخشی!
منظور از سیستم مدیریت ایمنی چیست؟
سیستم مدیریت ایمنی به معنای ایمن کردن در برابر حوادث بر اساس سیستم و رویه ایی که تحت مدیریت قرار میگیرد، گاها این سیستم مدیریتی برای مقابله با بیماری، حوادث طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان و حتی آسیب های اجتماعی و حتی تهاجم های غیر اخلاقی نیز صورت میگیرد.
هدف سیستم مدیریت ایمنی چیست؟
هدف سیستم مدیریت ایمنی در بهداشت فردی به منظور حفاظت فردی از آسیب های روحی، جسمی، اجتماعی و حتی فرهنگی است! و اما سیستم مدیریت ایمنی در بهداشت عمومی به منظور پیشگیری از وقوع بیماری و اپیدمیک جهانی است!
عناصر کلیدی سیستم مدیریت ایمنی چیست؟
از عناصر اصلی و کلیدی در سیستم مدیریت HSE میتوان به عملکرد ایمنی، بهداشت شغلی و محیط زیست اشاره داشت که وظیفه پیشگیری از تلفات و حوادث نیروی انسانی مسئولیت HSE نظارت و مدیریت آن را بر عهده میگیرد.
مدیریت بهداشت
در سیستم مدیریت بهداشت، شاخص های بهداشتی نقش حیاتی را دارند.
شاخص های بهداشتی به دو دسته اصلی شاخص های حیاتی و شاخص های بهداشت محیط تقسیم بندی میگردد.
شاخص های حیاتی مدیریت بهداشت : امید به زندگی، تولد، ازدواج، مرگ، مهاجرت و طلاق!
شاخص های بهداشت محیط مدیریت بهداشت : حمام بهداشتی، آب شرب و آشامیدنی سالم، توالت بهداشتی!
برای مشخص کردن شاخص های بهداشتی از دو کلمه میزان (Rate) و نسبت (Ratio) استفاده میکنند.
مدیریت بهداشت بعد از جنگ جهانی دوم تحت عنوان سازمان بهداشت جهانی شروع به فعالیت نمود، WHO همان سازمان بهداشت جهانی است.
سازمان بهداشت جهانی سه استراتژیِ مهم را بعد از تاسیس در دهه 1948 تدوین کرد:
اولین استراتژیِ مهم WHO در سیستم مدیریت بهداشت دهه 1950 در خصوص مبارزه با تک بیماریها مانند آبله، مالاریا بود که به دلیل سوء مدیریت با شکست مواجه شد.
دومین استراتژیِ مهم WHOدر سیستم مدیریت بهداشت دهه 1960 تحت عنوان مراقبتهای اساسی صورت گرفت که هدف ارائه خدمات تلفیقی به جای خدمات موردی بود که باز هم به دلیل هزینه زیاد و تجهیزات مدرن و موانع دیگر با شکست مواجه شد!
سومین استراتژیِ مهم WHO در سیستم مدیریت بهداشت دهه 1970 با هدف بهداشت همگانی تا سال 2000 مطرح گردید و خوشبختانه رمز موفقیت این هدف استراتژی P.H.C یا Primary Health Care است.
استاندارد زیست محیطی iso 14001
استاندارد زیست محیطی ایزو 14001 چیست؟
استاندارد ISO 14001 استانداردی است برای حفاظت محیط زیست اتخاذ شده و به منظور کاهش آسیبهای ناشی از صدمه زیست محیطی نیاز به مشارکت در سازمان جهانی استاندارد است.
ایزو 14001 سازمان جهانی استاندارد است یعنی مرجع بین المللی تشکیل شده از موسسات ملی استاندارد کشورهای مختلف سازمانهای عضو را استاندارد ISO میگویند.
استاندارد زیست محیطی ایزو 14001 در واقع یک سری استانداردها و قوانینی است که کشورهای عضو ایزو باید بر اساس تهیه استانداردهای جهانی بکوشند تا نظارت کمیته فنی بین المللی را کسب نمایند.
در استاندارد زیست محیطی ایزو 14001 حق مشارکت میتوانند ارگانهای دولتی، غیردولتی و سازمان های بین المللی در این سازمان جهانی استاندارد فعالیت کنند.
و اما درباره تاریخچه استاندارد ایزو 14001 در سازمان جهانی استاندارد که اولین بار در سال 1993 در کشور کانادا صورت گرفت مفاد این نگارش تنظیم یک استاندارد بین المللی جهت مدیریت زیست محیطی EMS قرار داشت که در سال 1996 تحت عنوان ایزو 14001 منتشر گردید و چند سال بعد در سال 2004 میلادی استاندارد ایزو 14001 بار دیگر ویرایش شد و در اختیار سازمانهای تحت سازمان جهانی استاندارد قرار گرفت و برای بار سوم در سال 2015 ویرایش شد و یک سری اصلاحیه فنی به آن افزوده شد.
مدیریت زیست محیطی
مدیریت زیست محیطی یا سیستم مدیریت محیط زیست؟
یکی از مواردی که همیشه باید به آن توجه داشت، در نظر گرفتن اصول مدیریتی سازمان بر محیط زیست است! فارغ از صنعتی که در آن قرار دارد. س اولویت اصلی کسب و کارها در نظر گرفتن مدیریت زیست محیطی است تا با تغییرات بوجود آمده فرآیندی جهت بهبود عملکرد سیستم مدیریت زیست محیطی باشد.
مدیریت زیست محیطی با دستیابی با استانداردهای و گواهینامه ایزو 14001 رابطه مستقیمی دارد، با ارائه و در نظر گرفتن این استاندارد به تمامی کسب و کارها این امکان را میدهد که سازمان مورد نظر در جهت رشد کسب و کار و مدیریت زیست محیطی میکوشد!
برای داشتن یک سیستم مدیریت قوی در زمینه محیط زیست نیازمند اجرای پروتکل و برقراری گواهینامه بین المللی زیست محیطی است، مدیریت زیست محیطی با در نظر گرفتن عواقب و نتایج حاصل شده از هر گونه اقدامی در جهت حفظ ایمنی محیط زیست میکوشد!
ایی ام اس یا سیستم مدیریت محیط زیست یک راه حل اطلاعاتی نوین در جهت ردیابی داده ها و آمار زیست محیطی است که سازمان یا شرکتهای درگیر از آن استفاده میکنند.
از اهداف اصلی مدیریت زیست محیطی میتوان به افزایش تطبیق پذیری و کاهش زباله های مخرب زیست محیطی اشاره داشت!
مدیریت خدمات بهداشتی
در تعریف مدیریت خدمات بهداشتی باید به موارد تعریف بهداشت و تعریف سلامتی بپردازیم، در تعریف بهداشت از مدیریت خدمات بهداشتی به معنای مجموعه اقدامات، فنون، تکنیکها و تدابیری که بواسطه آن سلامتی جامعه حفظ و ارتقا پیدا میکند!
معنای سلامتی (Health) در مدیریت خدمات بهداشتی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی اینگونه تعریف میشود، سلامتی به معنای رفاه کامل روانی، اجتماعی و جسمانی است.
سازمان بهداشت جهانی یا WHO برای سلامتی نقطه متقابلی را تعریف میکند، بیماری! بله بیماری حالتی است که تعادل انسان را به نحوی با محیط برهم میزند، گاه این عدم تعادل میتواند روحی، جسمی و عاطفی باشد!
انواع سلامتی میتوان به سلامت روانی، جسمانی، اجتماعی اشاره داشت، در سلامت روحی یعنی تعادل بین روح و روان، فکر و ذهن شخص! در سلامت جسمانی تعادل بین ارگانهای مختلف بدن یا همان فیزیولوژی! در سلامت اجتماعی یعنی تعادل فاکتورهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی!
طیف سلامتی هر شخص در سیستم مدیریت خدمات بهداشتی میتواند از شروع یک جسم، روح و ذهن سالم به سمت افراد با بیماری پنهان و در مرحله خطرناک افراد با بیماری آشکار دچار شوند! سیستم مدیریت خدمات بهداشتی وظیفه مراقبت از سلامتی جامعه و حتی کشور و در گستره جغرافیایی یعنی سلامتی جامعه بشری است.
مدیریت خدمات بهداشت درمانی به سیستم مدیریت کننده خدمات بهداشتی اولیه PHC (یک سری مراقبت های اولیه درمانی که در اولین برخورد با بیمار صورت میگیرد!)نیز میگویند و در واقع مرکز خدمات بهداشتی اولیه، خانه بهداشت است که اعضای آن شامل یک بهداشت یار و یک بهورز است.
در سیستم مدیریت خدمات بهداشتی درمانی فرد به خدمات بهداشت درمان نیاز دارد ولی در اکثر مواقع فرد نیاز به پزشک متخصص ندارد مانند شکستگی، حوادث، تصادفات، سرماخوردگی و….
خدمات بهداشت اولیه PHC در سازمان بهداشت جهانی به شرح زیر است :
- آموزش بهداشت به مردم در زمینه مشکلات بهداشتی شایع و راه های پیشگیری
- بهبود غذا و تغذیه مناسب
- تامین آب شرب سالم و کافی
- واکسیناسیون عمومی
- پیشگیری و در نظر گرفتن سطوح پیشگیری از بیماری در کنترل بیماری شایع بومی و عمومی
- بهداشت روان
- بهداشت دهان و دندان
مدیریت مراقبت های بهداشتی دقیقاً چیست؟
مدیریت مراقبت های بهداشتی در سایه مدیریت اطلاعاتی بهداشتی یا Health medical information management انجام میگیرد.
کلیه ارائه دهندگان خدمات بهداشتی برای درمان بیمار به اطلاعات پزشکی نیاز دارند به مجموعه این پروتکلهای بهداشتی سیستم مدیریت مراقبت های بهداشتی نیز میگویند.
مدیریت اطلاعات بهداشتی توسط دو گروه اعمال میشود :
گروه اول مدیریت اطلاعات بهداشتی توسط مدیران مدارک پزشکی صورت میگیرد.
گروه دوم مدیریت اطلاعات بهداشتی توسط تکنسین های مدارک پزشکی انجام میشود.
در گروه اول مدیران مدارک پزشکی از مدیریت مستندسازی و تئوری سیستم های اطلاعاتی جهت طراحی سیستم نگهداری و بازیابی دستی و کامپیوتری بهره میبرند، همچنین این مدیران باید از دانش کافی در مورد آمار و روش تحقیق مدیریت مراقبت های بهداشتی برخوردار باشند.
در گروه دوم اطلاعات تکنسین ها نیز باید در مورد آمار مراقبت های بهداشتی، جنبه های قانونی، ورود و بازیابی داده های کامپیوتری در خصوص مدیریت مراقبت های بهداشتی آگاهی داشته باشند.
وظیفه مدیریت مراقبت های بهداشتی چیست؟
وظیفه اصلی مدیریت مراقبت های بهداشتی حفظ سلامتی جوامع بشری است که به عنوان محور اصلی توسعه شناخته شده است که همواره باید از اولویت در سمایه گذاری های توسعه کلی جامعه برخودار باشد.
سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی
سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت با اصل گواهینامه ایزو 45001 شناخته میشود!
سیستم مدیریت ایمنی و بهداشتی شغلی یکی از ضروری ترین مواردی است که کارفرما با در نظرگرفتن فرایند و سیستم مدیریتی قانون گذار برای حفظ امنیت و بهداشت شغلی اشخاص در مقابله با خطرات و حوادث آینده به کار میبرد.
استراتژی سیستم پویای مدیریتی ایمنی برای بهداشت و امنیت شغلی از توافق نامه بین المللی در مورد ایمنی و بهداشت شغلی تحت عنوان استانداردهای بین المللی کار استفاده میکند.
کارفرماها مسئولیت سازماندهی و توسعه بهداشت شغلی را با توجه به حفظ امنیت شغلی برای مسئولین و کارکنان ذیربط بر عهده میگیرد که اجرای این سیستم مدیریتی را OSH میگویند و ILO به مجموعه دستورالعملهایی است که تحت عنوان سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در خدمت سازمانها و شرکت ها قرار میگیرد که وسیله ای برای بهبود مستمر سیستم مدیریتی OSH است.
چهار ستون مدیریت ایمنی چیست؟
چهار ستون مدیریت ایمنی میتوان به برنامه ریزی، اجرا و ارتقاء سطوح فکری و فعالیتهای زمینه ایمنی و بهداشت اشاره داشت. رعایت و انجام این پروسه مدیریتی نیازمند زمانبندی و استفاده از گواهینامه های بین المللی است.
ایزو ایمنی و بهداشت
ایزو ایمنی و بهداشت یا ایزو مدیریت و سازمان!
استاندارد ایزو مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OHSAS 18001-18002 نام دارد، به معنای ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه ای است.
در استاندارد OHSAS به بیان مشخصات دقیق تری از یک سیستم مدیریت عمومی است، از آنجایی که در محیطهای کاری عوامل بسیاری میتواند سلامت و بهداشت افراد را در معرض خطر و حادثه یا بیماری بیندازد از این رو استاندارد های ایزو ایمنی و بهداشت مانند OHSAS 18000 برای یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای کافی است.
از مزایای پیاده سازی ایزو OHSAS 18001 میتوان به کاهش هزینه های شرکت، جلوگیری از اتلاف هزینه و افزایش کیفیت و … در ایمنی و بهداشت و سلامت نام برد.
پاسخ به دیدگاه
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.